برخی دانش آموزان زمان زیادی را به مطالعه اختصاص می‌دهند اما نتیجه دلخواه را نمی‌گیرند. این در حالی است که آن‌ها از استعداد و پشتکار کافی برخوردارند و فقط با روش صحیح درس خواندن در دبیرستان آشنایی ندارند.
برنامه‌ریزی نادرست به همراه در نظر گرفتن اهداف غیرقابل‌دسترس می‌تواند شما را از درس خواندن ناامید کند. با توجه به اهمیت این مسئله ما در ادامه این مطلب به شما خواهیم گفت که چگونه می‌توانید با رعایت برخی نکات ساده، شیوه درست مطالعه را یاد بگیرید.
تعیین اهداف و برنامه‌ریزی
اولین گام برای موفقیت‌های تحصیلی، برنامه‌ریزی صحیح و اصولی است. همه شما حتماً تا به حال چیزهای زیادی درباره اهمیت برنامه‌ریزی در تحصیل، کار و… شنیده‌اید؛ اما آيا توانسته‌اید در برنامه‌ریزی برای رسیدن به اهدافتان موفق عمل کنید؟ آيا اصول صحیح برنامه‌ریزی را می‌دانید؟ ما گام‌به‌گام روش صحیح برنامه‌ریزی تحصیلی را به شما آموزش خواهیم داد.
الف. شناسایی اهداف تحصیلی شخصی
اولین گام در برنامه‌ریزی موفق، شناسایی اهداف است. اهداف شما می‌توانند کوتاه‌مدت یا بلندمدت باشند. یکی از اشتباهات بسیاری از دانش‌آموزان اهمیت ندادن به اهداف بلندمدت یا تعیین اهداف غیرقابل‌دسترس است. برای مثال دانش‌آموزی که همیشه در درس ریاضیات ضعیف بوده است نمی‌تواند در عرض یک هفته بهترین نمرات کلاس را در درس ریاضیات بگیرید.
او باید با هدف‌گذاری صحیح برای ارتقای گام‌به‌گام نمراتش تلاش کند. برای مثال در قدم اول هدف او باید کسب نمره متوسط در درس ریاضی باشد و سپس به تدریج برای کسب نمرات بالاتر هدف‌گذاری کند.
1.اهداف کوتاه‌مدت
اهداف هفتگی یا ماهانه جزو اهداف کوتاه‌مدت هستند. در برنامه کوتاه‌مدت شما مشخص می‌کنید که در طی روزهای هفته باید چه کارهایی را انجام دهید. برای مثال هر روز نیم ساعت زبان انگلیسی بخوانید تا در امتحانات هفتگی نمرات خوبی کسب کنید. هدف‌های کوتاه می‌توانند به شما انگیزه لازم برای پیشبرد برنامه تحصیلی را بدهند به همین دلیل به‌هیچ‌وجه نباید آن‌ها را نادیده بگیرد.
2.اهداف بلندمدت
اهداف بلندمدت شامل اهدافی هستند که با تلاش و پشتکار زیاد می‌توانید در انتهای ترم یا پایان سال تحصیلی به آن‌ها برسید. برای مثال هدفتان کسب معدل نوزده در پایان‌ترم اول تحصیلی است یا می‌خواهید در پایان سال تحصیلی جزو دانش‌آموزان ممتاز مدرسه باشید. هدف‌گذاری دقیق تأثیر بسیار زیادی در نحوه برنامه‌ریزی شما خواهد داشت. برنامه ریزی برای کنکور و کسب رتبه‌های برتر نیازمند هدف‌گذاری کوتاه‌مدت و بلندمدت و یادگیری روش صحیح درس خواندن در دبیرستان است.
ب- ایجاد برنامه مطالعه
در ابتدا یک فهرست کامل از دروسی که باید مطالعه شوند را تهیه کنید. همچنین همه اهداف مطالعاتی و تعهداتی که نسبت به برنامه دارید را روی کاغذ بیاورید تا آن‌ها را فراموش نکنید. در قدم بعدی باید بررسی کنید که برای هر درس یا امتحانات پیش‌رویتان چه کارهایی را باید انجام بدهید. سپس باید فهرستی که تهیه کرده‌اید را اولویت‌بندی کنید.
برای مثال درس‌های مختلف را بر اساس میزان اهمیتشان طبقه‌بندی کنید یا تصمیم بگیرید که مطالعه کدام دروس نسبت به دیگر درس‌ها در اولویت هستند. در مرحله بعدی زمان‌هایی که فرصت کافی برای مطالعه دارید را یادداشت کرده و یک برنامه مطالعاتی روزانه یا هفتگی برای خودتان ایجاد کنید. به شما توصیه می‌کنیم بازه‌های زمانی خاصی را برای دروس مختلف در نظر بگیرید.
برای مثال اگر برای مطالعه درس ریاضی به تمرکز بیشتری احتیاج دارید، زمانی را به مطالعه این درس اختصاص بدهید که سرحال‌تر هستید و انرژی بیشتری دارید. زمان‌بندی مطالعه هر درسی می‌تواند با توجه به ترجیحات شخصی شما و سطح انرژی‌تان در طول روز متفاوت باشد. بهترین زمان برای درس خواندن برای هر دانش‌آموزی متفاوت است. برخی از دانش‌آموزان صبح‌ها انرژی بیشتری دارند و برخی دیگر شب‌ها تمرکزشان بالاتر است.
همچنین زمانی را نیز برای فعالیت‌های غیردرسی و استراحت در نظر بگیرید. فراموش نکنید که استراحت کافی مانع از خستگی شما خواهد شد. حالا باید برنامه‌تان را مرور کنید و در صورت نیاز تغییراتی را در آن به وجود بیاورید. در نهایت بهتر است بدانید که فقط زمانی از طریق برنامه‌ریزی به موفقیت خواهید رسید که برنامه را قدم‌به‌قدم اجرا کنید. پایبندی به برنامه‌ریزی از هر چیزی مهم‌تر است.
تکنیک‌های خواندن فعال
اگر به دنبال یادگیری روش صحیح درس خواندن در دبیرستان هستید؛ ما به شما پیشنهاد می‌کنیم که تکنیک‌های تندخوانی و خواندن فعال را یاد بگیرید. یادگیری این تکنیک‌های ساده می‌تواند تأثیر به سزایی در پیشرفت تحصیلی شما داشته باشد. تکنیک‌های خواندن فعال را می‌توان به سه بخش تقسیم‌بندی کرد.
الف. پیش خواندن
یکی از روش‌هایی که می‌تواند به شما در یادگیری سریع‌تر کمک کند، استفاده از تکنیک‌های پیش خواندن است. به این معنی که برای به دست آوردن یک ایده کلی مطالب درسی را مرور کنید. پیش‌خوانی نباید زمان زیادی را از شما بگیرد بلکه شما باید را عرض چند دقیقه پیش‌نمایش سرفصل‌ها، زیرعنوان‌ها و خلاصه‌ها را مرور کنید. پیش‌خوانی تمرکز شما را در حین مطالعه افزایش داده و به تثبیت مطالب به صورت طبقه‌بندی‌شده در ذهن شما کمک خواهد کرد.
ب. در حین خواندن
یادگیری روش صحیح درس خواندن می‌تواند به تقویت حافظه شما کمک کند. بسیاری از افراد در حین درس خواندن بارها به عقب برمی‌گردند و مطالب قبلی را دوباره از اول می‌خوانند زیرا تصور می‌کنند که مطالب قبلی را به خوبی یاد نگرفته‌اند. این کار یکی از اشتباهاتی است که بسیاری از دانش‌آموزان آن را انجام می‌دهند.
یادگیری روش صحیح درس خواندن در دبیرستان به شما کمک می‌کند تا بتوانید با یک‌بار مطالعه، مطالب را به ذهن بسپارید. راه رفتن یا دراز کشیدن در حین درس خواندن یا درس خواندن با صدای بلند هم از جمله عادات بد بسیاری از دانش‌آموزان است. به شما توصیه می‌کنیم که در حین درس خواندن نکات زیر را رعایت کنید تا بهترین نتیجه را بگیرد.
- یادداشت‌برداری مختصر یا برجسته کردن نکات کلیدی: انجام این کار می‌تواند به شما در کاهش زمان لازم برای مرور مطالب درسی کمک کند.
- پرسیدن سوال برای ارتقای تعامل و تفکر انتقادی: تعدادی سؤال درباره مطالبی که خوانده‌اید آماده کنید و آن‌ها را از خود بپرسید. برای مثال این بخش از کتاب درسی درباره چه موضوعی بود؟ آیا من قبلاً هم درباره این مبحث چیزهایی می‌دانستم؟
- خلاصه یا بازنویسی اطلاعات به زبان خودتان: مطالب کتاب را در حین درس خواندن به زبان خودتان بنویسید. نیازی نیست که این نوشته‌ها مرتب یا حتی قابل خواندن باشند بلکه هدف به خاطر سپردن مطالب است.
ج. پس از خواندن
برای اینکه بهتر بتوانید مطالب درسی را به حافظه بسپارید باید کارهای را نیز پس از خواندن درس انجام بدهید. اگر بخواهیم همه نکات بعد از درس خواندن را به سه مرحله تقسیم کنیم؛ شما باید مراحل زیر را به ترتیب انجام دهید.
مرور و بازنگری یادداشت‌ها برای حفظ بهتر
پس از اتمام هر بخش از درس، همه مطالبی که خوانده‌اید را دوباره مرور کنید. یادداشت‌هایی که در حین خواندن نوشته‌اید می‌تواند به شما در مرور سریع‌تر مطالب درسی کمک کنند.
ارتباط اطلاعات جدید با دانش قبلی
پیدا کردن رابطه میان مطالب درسی که به تازگی خوانده‌اید و اکنون قصد مرور آن‌ها را دارید با مطلبی که در فصل‌های قبلی خوانده‌اید می‌تواند به شما در یادگیری بهتر کمک کند.
ایجاد وسایل کمک بصری (مثلاً نقشه‌های ذهنی) برای تقویت درک
حافظه تصویری 60 هزار برابر قوی‌تر است. احتمال اینکه شما تصویر را فراموش کنید بسیار کمتر از حالتی است که فقط به حفظ کردن متن اکتفا کرده‌اید. مایند مپ یکی از بهترین تکنیک‌ها برای یادگیری آسان‌تر و عمیق‌تر است. شما می‌توانید در درس‌های مختلفی مانند درس زیست‌شناسی این تکنیک را به راحتی پیاده‌سازی کنید. همچنین بهتر است بدانید که یکی از راه های تقویت حافظه برای کنکور یادگیری تکنیک مایند مپ است.
مراقب سلامت جسمی و روحی خود باشید.
تا اینجا درباره روش صحیح درس خواندن در دبیرستان صحبت کردیم ولی شما برای رسیدن به موفقیت به چیزی‌هایی بیش از یادگیری نحوه صحیح درس خواندن احتیاج دارید. مطالعه بدون توجه به سلامت جسم و روح مانع از رسیدن شما به موفقیت خواهد شد. به شما توصیه می‌کنیم که در برنامه مطالعه حتماً زمان کافی را برای استراحت در نظر بگیرید. خواب کافی و رژیم غذایی سالم برای حفظ سلامت بدن شما الزامی است پس حتماً به این موارد توجه داشته باشید.
خواب کافی
یکی از اشتباهاتی که می‌تواند باعث کاهش میزان تمرکز شما در طول روز شود، نداشتن خواب کافی است. همه افراد در سنین کودکی و نوجوانی به 8 تا 10 ساعت خواب در شبانه‌روز نیاز دارند. خواب کافی مانع از چرت زدن شما در طی روز می‌شود و شادابی و نشاط را برای شما به همراه خواهد آورد. همچنین یکی دیگر از اشتباهات متداول بسیاری از دانش‌آموزان بیدار ماندن تا آخر وقت برای درس خواندن است.
در روش صحیح درس خواندن در دبیرستان انجام چنین کاری بسیار اشتباه است. این افراد معمولاً برنامه‌ریزی مطالعاتی صحیحی در طول روز ندارند و می‌خواهند همه کارهای انباشته شده در طی روز را در لحظه آخر انجام دهند. خواب کافی می‌تواند اثرات مثبت کوتاه‌مدت و بلندمدت در سلامتی شما داشته باشد؛ پس حتماً به اندازه کافی بخوابید و به استراحت بپردازید.
رژیم غذایی متعادل
حذف کردن وعده‌های غذایی می‌تواند به بدن شما آسیب بزند. برای مثال صبحانه نیز به اندازه سایر وعده‌های غذایی مهم است. سعی کنید از مواد مغذی مانند انواع مغزیجات، پروتئین‌ها و سبزی‌ها و میوه‌های سالم در طول روز استفاده کنید. همچنین مصرف مواد غذایی ناسالم و مصرف نوشیدنی‌های حاوی کافئین مانند چای و قهوه را به حداقل برسانید. مصرف بیش از حد کافئین باعث از بین رفتن تمرکز شما خواهد شد و می‌تواند استرس و اضطراب شما را افزایش دهد.
با انگیزه و مثبت بمانید.
انجام برخی از کارهای ساده به حفظ انگیزه شما در طول تحصیل کمک خواهد کرد. بسیاری از دانش‌آموزان در نیمه‌های سال تحصیلی بی‌انگیزه می‌شوند و دیگر رغبتی برای درس خواندن و عمل به برنامه درسی خود ندارند. راهکارهای زیر می‌تواند به ایجاد انگیزه و حس مثبت در شما کمک کند.
پیروزی‌های کوچک را جشن بگیرید
برای اینکه توانسته‌اید برنامه مطالعه خود را تکمیل کنید به خودتان پاداش بدهید و از خودتان قدردانی کنید. این قدردانی می‌تواند استراحت کردن و یا شرکت در فعالیت‌هایی باشد که از انجام آن‌ها لذت می‌برید.
موفقیت را تجسم کنید
اگر امتحان مهمی پیش‌رو دارید؛ تصور کنید که در امتحان عملکرد خوبی داشته‌اید. این کار می‌تواند نگرش مثبت را در ذهن شما تقویت کند. همچنین از جملات تأکیدی مثبت برای تقویت اعتمادبه‌نفس خود استفاده کنید.
اجتناب از استرس بیش از حد
استرس و اضطراب بیش از حد می‌تواند مانع بزرگی در برابر موفقیت باشد. همواره به خودتان یادآوری کنید که به بهترین شکل ممکن آماده شده‌اید. همچنین در طول روز ساعاتی را به استراحت اختصاص دهید و پس از شارژ شدن دوباره درس خواندن را ادامه دهید.
بهترین روش مطالعه کدام است؟
تکنیک‌های زیادی برای مطالعه وجود دارد. یکی از بهترین تکنیک‌ها و روش‌های مطالعه SQ3R است. مراحل انجام این تکنیک عبارتند از.
- پیش مطالعه (Survey)
- سوال پرسیدن (Question)
- مطالعه کامل و دقیق (Read)
- یادآوری مطالب (Recite / Recall)
- مرور (Review / Revise)
ما در بخش تکنیک‌های فعال درس خواندن به طور مفصل درباره نحوه انجام این تکنیک صحبت کردیم. اگرچه این تکنیک در ابتدا ممکن است زمان‌بر به نظر برسد؛ اما نتایجی که از این شیوه مطالعاتی به دست خواهید آورد شگفت‌انگیز است و می‌تواند شما را غافلگیر کند.
روش‌های یادداشت‌برداری اصولی را یاد بگیرید.
یادداشت‌برداری یک روش بسیار خوب برای ارزیابی میزان یادگیری‌تان است. همچنین یادداشت‌برداری به شما هنگام مرور مطالب مهم درسی کمک زیادی خواهد کرد. یادگیری و استفاده از روش‌های اصولی یادداشت‌برداری برای هر دانش‌آموزی ضروری است. روش‌های مرسوم و علمی یادداشت‌برداری عبارت‌اند از:
- روش کرنل (The Cornell Method)
- روش فهرست (The List Method)
- روش نقشه مفهومی (The Concept Map Method)
- روش طرح کلی (The Outline Method)
آکادمی همای: از روش صحیح مطالعه تا موفقیت در کنکور
می‌خواهید بدانید که چگونه درس بخوانیم تا زودتر به موفقیت برسیم؟ به دنبال یادگیری روش صحیح درس خواندن در دبیرستان هستید تا در کنکور نتایج درخشانی به دست بیاورید؟ تندخوانی یکی از روش‌های علمی و کاربردی است که می‌تواند موفقیت تحصیلی شما را تضمین کند.
آکادمی همای با برگزاری دوره‌های آموزش تندخوانی به شما در یادگیری این مهارت کمک خواهد کرد. این دوره به صورت آنلاین برگزار می‌شود و همه افراد بدون هیچ پیش‌زمینه‌ای می‌توانند در آن شرکت کنند. برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید با تیم پشتیبانی ما در تماس باشید.
