یادگیری فعال چیست و چه تاثیری در درس خواندن دارد

یادگیری فعال در واقع رویکردی است که به اهمیت یادگیری از طریق تجربه اشاره دارد. در این روش دانش آموزان به طور تجربی در فرآیند یادگیری مشارکت می کنند و با انجام فعالیت های کوچک یا بزرگ روی صحبت کردن، نوشتن، حل مساله یا فکر کردن متمرکز می شوند. یادگیری فعالیت محور به طیف وسیعی از استراتژی های تدریس اشاره دارد که فرد را به عنوان شرکت کننده فعال در یادگیری با مربی خود تعامل می کند.

با یادگیری فعال علاوه بر کلاس درس، هنگام مطالعه نیز می توانید مطالب را بهتر درک کرده و به خاطر بسپارید. به این صورت که بیشتر با مطالب کتاب یا جزوه درگیر می شوید، نظریه ها را با مثال های زندگی واقعی مرتبط می کنید و به دنبال حل سوالات تمرینی اضافی برای درک بهتر موضوع می روید. در نتیجه برای مطالعه موثر باید به انجام روش های یادگیری فعال در درس خواندن پایبند باشید.

یادگیری فعال چیست و چه تفاوتی با یادگیری غیر فعال دارد؟

اجازه دهید برای روشن تر شدن این پرسش که یادگیری فعال چیست و چه تفاوتی با سایر روش ها دارد، مثالی بزنیم. در روش یادگیری سنتی یا غیر فعال معمولا دانشجویان در یک دوره محدود و مشخص در پرسش و پاسخ شرکت می کنند. اما در مقابل در کلاسی با روش یادگیری فعال، برای تمامی افراد حاضر در کلاس فرصتی فراهم می شود تا تفکر کرده و مهارت ها لازم برای یادگیری، ترکیب کردن، اعمال و جمع بندی مطالب را به کار گیرند.

در واقع در این روش بر خلاف باور عموم، نیازی به ترک قالب سخنرانی نیست. بلکه اضافه کردن استراتژی های کوچک می توانید در یادگیری دانش آموزان موثر تر باشد. این استراتژی ها به دانش آموزان چند دقیقه زمان می دهند تا درک خود از آموزه های جدید را بررسی کرده، یک مهارت را تمرین کنند و ابهامات خود را پیش از ارائه سایر مطالب حل کنند.

تکنیک های یادگیری فعال

یادگیری فعال در مطالعه به معنای خواندن مطالب با عزمی راسخ برای ارزیابی و درک ارتباط آن ها با نیازهای شما است. بازخوانی مطالب به تنهایی و بدون بکارگیری روش های درست برای یادگیری و درک مطالب درسی، راه موثری نیست. یادگیری فعال روشی تعاملی و انتقادی با محتوا است که می تواند در وقت شما نیز صرفه جویی کند.

برای درک بهتر موضوع نمونه هایی از تکنیک های یادگیری فعال برای مطالعه را در زیر شرح داده ایم:

1. بیشتر کتاب ها و سایت های مطالعاتی، سوالات درون متنی و خود ارزیابی دارند. شما می توانید از این سوالات به عنوان نقشه راه برای فعال کردن یادگیری خود استفاده کنید.
2. از روش فاینمن برای مطالعه استفاده کنید. ایده این روش به این صورت است که اگر می خواهید مفهومی را به خوبی درک کنید، آن را به سادگی به زبان خودتان توضیح دهید. در نتیجه آن را سریع تر و راحت تر متوجه خواهید شد.
3. برای خود طرح سوال کنید. به این صورت که پرسش هایی را حول عنوان درس مطرح کنید و ببینید از قبل در مورد این موضوع چه اطلاعاتی دارید.
4. هنگام مطالعه موارد مهم را فرموله و یادداشت کنید. این امر سبب افزایش سرعت مطالعه در بازه های زمانی کوتاه می شود.
5. زمانی که هر بخش را به اتمام رساندید، مطالب را برای درک بهتر مرور کنید و قسمت های که نیاز است را دوباره بخوانید.
6. فکت های علمی و نظریه ها را با مثال  یا داستان به زندگی واقعی مرتبط کنید. درک مفاهیم انتزاعی در ابتدا دشوار است و اگر بتوانید مثالی ملموس از آن داشته باشید، ایجاد تصویر ذهنی ساده تر می شود.

مزایای یادگیری فعال برای مطالعه

مزایای یادگیری فعال نسبت به یادگیری غیرفعال برای مطالعه بسیار بیشتر است. براساس یک مطالعه از کالج فناوری نیویورک درباره رویکرد یادگیری محور برای تحصیل، زمانی که دانشجویان در فرایند یادگیری مشارکت می کنند، بیشتر مطالب را یاد می گیرند. یادگیری فعال در مطالعه شامل بررسی، حل مسئله و کاربرد است. اصول یادگیری فعال، شبکه های حسی و شناختی مغز را فعال می کند و به پردازش و ذخیره اطلاعات کمک می کند.

در واقع هر چه بیشتر بتوانیم مغز را به طریق مختلف با مطالب درگیر کنیم، بیشتر یاد می گیریم. در یادگیری غیر فعال پس از 10 تا 20 دقیقه مطالعه، توجه فرد کاهش می یابد و به اصطلاح خسته می شود. ترکیب استراتژی های یادگیری فعال، یک راه حل عالی برای عدم حواس پرتی و اشتیاق به ادامه مطالعه است.

تا به اینجای مقاله آموختیم یادگیری فعال چیست و چه تفاوتی با روش های سنتی یا غیر فعال دارد. در این بخش به مزایای یادگیری فعال می پردازیم و هر یک از آن شرح می دهیم.

بهبود حفظ و یادآوری اطلاعات

یادگیری فعال به دلیل فعال کردن چندید مسیر عصبی در مغز یادگیری را افزایش می دهند. مطالعه در کنار بکارگیری استراتژی های یادگیری فعال نظیر طرح سوال، مثال زدن، ساده سازی، آموزش به دیگران، مطالعه نقادانه و خلاصه سازی و فرموله کردن مباحث، به پردازش و حفظ بهتر اطلاعات کمک می کند.

افزایش مشارکت و انگیزه دانش آموزان

در یادگیری غیر فعال دانش آموزان به نشستن در کلاس بدون نیاز به تلاشی فراتر از حضور عادت کرده اند. اما در یک کلاس درس فعال، دانش آموزان اجازه ندارند تنها بنشینند بلکه باید زودتر از موعد برای موضوعی که در کلاس عنوان می شود آماده شوند تا بتوانند در بحث مشارکت داشته باشند. به عنوان مثال، می توانند شروع به خواندن مطالبی در مورد موضوع بعدی کنند. یا سوالاتی را طراحی کنند و از معلم خود بپرسند. همین که دانش آموزان می دانند سایر افراد نیز خود را قبل از کلاس آماده می کنند، باعث افزایش انگیزه بیشتر می شود.

 تقویت تفکر انتقادی و مهارت های حل مسئله

تفکر انتقادی در مطالعه به ما کمک می کند تا خارج از چارچوب ها فکر کنیم. یادگیری فعال به دانش آموزان کمک می کند تا توانایی حل مسئله را در خود توسعه دهند و تصمیم گیری و قضاوت بهتری داشته باشند. یادگیری فعالیت محور باعث می شود تا پیش فرض ها را به چالش بکشید، استدلال های قوی تر بسازید و ایرادات منطقی را به خوبی تشخیص دهید.

افرادی که مهارت‌های تفکر انتقادی خوبی دارند، همیشه می‌توانند مباحث را به چالش بکشند و همه چیز را به سطح بعدی برسانند. از طریق یادگیری فعال، مهارت حل مسئله آن ها به شدت مورد آزمایش قرار می گیرد و در طول زمان حتی از قبل هم بهتر می شوند.

 بهبود مهارت های ارتباطی و همکاری

در پاسخ به سوال یادگیری فعال چیست، اشاره کردیم که دانش آموزان از طریق کسب تجربه در فرآیند یادگیری مشارکت می کنند. کسب تجربه شامل مشارکت همه جانبه در فعالیت های گروهی است. زمانی که دانش آموزان یاد می گیرند که در قالب یک تیم با هم از نزدیک همکاری کنند، انجام پروژه های محول شده برای آن ها راحت تر می شود.

 شاید یکی از معایب یادگیری فعال این باشد که فرد دیگر نمی تواند مانند گذشته منفعلانه عمل کند. بحث های گروهی می توانند دیدگاه دانش آموزان را برای پذیرش اطلاعات جدید تر گسترش دهند. به ویژه زمانی که هر فرد دانش خود را برای دستیابی همه به یک هدف مشترک، بکار می گیرد.

آمادگی موثر برای آزمون ها و امتحانات

یادگیری فعال به شما می آموزد که از خواندن مطالب درسی لذت ببرید و با مطالعه موثر در طول ترم خود را به یادگیری بلند مدت متعهد می کنید. مطالعه فعال شما را در شرح و بسط مسائل کمک می‌کند و باعث عمیق شدن در موضوع درس می شود. در نتیجه با یک مرور همه مباحث یاد آوری می شود. یادگیری فعال یک نوع آموزش تندخوانی نیز هست. زیرا با بکارگیری تکنیک های آن در زمان امتحانات می توانید سرعت مطالعه خود را در بازه های زمانی کوتاه افزایش دهید.

چالش ها و ملاحظات اجرای یادگیری فعال برای مطالعه

درست است که با یادگیری فعال درس خواندن لذت بخش تر میشود و عمیق تر مباحث را به خاطر میسپارید اما ممکن موانعی نیز در هنگام اجرای درست یادگیری فعال برای مطالعه وجود داشته باشد. در زیر به برخی از این چالش ها اشاره کرده ایم:

•   نبود محیط مناسب برای مطالعه
•   وجود عوامل برهم ‌زننده تمرکز مثل گوشی موبایل
•   عدم آمادگی روانی و جسمانی
•   عدم برنامه ریزی
•   محتوای نامناسب کتاب های درسی
•   کمبود امکانات آموزشی
•   عدم تسلط مدرسان

بهترین شیوه برای اجرای یادگیری فعال، روشی است که در آن احساس راحتی بیشتری می کنید. با آزمون و خطا می توانید بهترین ترکیب استراتژی های یادگیری فعال را برای خود بچینید و به آن عمل کنید. در ادامه بهترین روش های اجرای یادگیری فعال را به شما معرفی می کنیم:

نقشه ذهنی ایجاد کنید

یکی از روش های یادگیری فعال، به خاطر سپردن مطالب به صورت بصری است. این تکنیک به شما کمک می کند تا اطلاعات را به صورت بصری در قالب نمودار سازماندهی کنید. برای این کار باید موضوع اصلی را در مرکز یک صفحه خالی بنویسید. سپس ایده ها و کلمات کلیدی مرتبط که در طول مطالعه به آن برخورد می کنید را به موضوع اصلی متصل می‌کنید. سایر مباحث نیز به صورت شاخه ای به این هسته متصل می شوند. با ساختار نقشه ذهنی می توانید علاوه بر اینکه از نکات مهم یادداشت برداری می کنید، ارتباط سلسله مراتبی بین مفاهیم را متوجه ‌شوید.

از سیستم لایتنر استفاده کنید

جعبه لایتنر روشی علمی برای مطالعه است که مطالب دشوار هر درس را با استفاده از تکرار در حافظه بلند مدت ثبت می کند. جعبه لایتنر دارای چند جایگاه مختلف است. در ابتدا نمونه سوالات را در اولین جایگاه جعبه قرار می دهید، اگر سوالی را درست پاسخ دادید، آن را در جایگاه بعدی قرار می دهید.

 در صورتی که پاسخ را به یاد نیاوردید، آن را به جایگاه اول بازگردانید. به این ترتیب اگر به خاطر سپردن مطلبی دشوار تر باشد، بیشتر از بقیه مرور می شود. این کار را تا جایی ادامه می دهید که تمام مطالب ملکه ذهن شما شوند.

بر منحنی فراموشی غلبه کنید

پژوهشگران از سال های گذشته پژوهش بر مفهوم منحنی فراموشی را آغاز کرده اند. توجه به این تحقیقات هنوز هم کاربرد های زیادی برای کارآمد ‌کردن عادات مطالعه دارد. منحنی فراموشی بر این اصل اشاره دارد که وقتی برای اولین بار مطلبی را می آموزید یا می خوانید، با مرور آن در 24 ساعت اولیه می توانید تا 80 درصد آن را در طولانی مدت به خاطر بسپارید. ادامه این روند در روز های دیگر نیز اثر تصاعدی دارد. یعنی با مرور مطلب بعد از یک هفته می توانید صد درصد آن را به حافظه بلند مدت بسپارید.

آموزش تندخوانی؛ افزایش سرعت مطالعه و تمرکز

تصور عموم مردم این است که هر چه کند تر مطالعه کنند، بهتر مطالب را درک می کنند. اما با توجه به علم امروز باید به شما بگوییم که این تصور کاملا غلط است. بلکه تمرکز و درک مطلب با افزایش سرعت مطالعه بیشتر می شود. شما با شرکت در دوره آموزش تندخوانی آکادمی همای، یاد می گیرید که بدون ذره ای مشکل در فهم مطالب، کیفیت و سرعت مطالعه خود را افزایش دهید.

در این دوره ها شما با روش های علمی روز دنیا برای مطالعه اصولی و درست و افزایش سرعت مطالعه، آشنا می شوید، تا بتوانید در وقت و انرژی خود صرفه جویی کنید. همچنین دوره های آموزش تندخوانی آکادمی همای به افزایش دقت و قدرت به خاطر سپردن مطالب نیز تاکید دارد.

همه افراد اعم از دانش آموزان، کنکوری ها، دانشجویان در تمامی مقاطع و همچنین افرادی که به مطالعه علاقه دارند می توانند در این دوره ها شرکت کنند. شما می توانید به صورت حضوری یا آنلاین در تمامی سطوح در رشته تندخوانی آموزش ببینید و طی تنها 9 جلسه به یک تندخوان حرفه ای تبدیل شوید.

تفاوت آکادمی همای با سایر مجموعه ها این است که برای هر فرد مشاوری در نظر گرفته تا بتواند بدون خطا این مسیر را طی کند و روند رشدش صعودی باشد. شما می توانید با شرکت در آزمون تندخوانی، میزان پیشرفت خود را ارزیابی کنید و از مشاوران آکادمی برای بهبود وضعیت درسی خود کمک بگیرید.